De Nederlandse schatkist verliest 192 miljoen euro aan illegale tabakshandel

27 juni 2015

Den Haag, 28 juni 2015 - In 2014 was 6,7% van alle gerookte sigaretten in Nederland illegaal. De staat liep daarmee maar liefst zo’n 192 miljoen euro aan inkomsten mis. Dat blijkt uit een Europees rapport van KPMG dat vandaag gepubliceerd werd. De publicatie van het KPMG-rapport komt daags voor de ‘World No Tobacco Day’ van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO op 31 mei, die dit jaar in het teken staat van de strijd tegen de illegale handel in tabaksproducten.

Bij illegale handel in tabaksproducten gaat het om smokkel, namaakproducten en zogenaamde “illicit whites”: tabaksproducten die weliswaar meestal legaal worden geproduceerd, maar met als enige doel om ze illegaal te verkopen in andere landen.

De Nederlandse douanediensten hebben hun inspanningen in de strijd tegen illegale tabakshandel de laatste jaren opgevoerd. Daarvan getuigt het groeiende aantal grote inbeslagnames. Maar ondanks deze belangrijke inspanningen blijft illegale handel een hardnekkig probleem. Dat ligt met name aan het feit dat Nederland niet alleen een doorvoerland is voor illegale tabakswaren, maar dat deze ook in Nederland worden geproduceerd: zo werden in 2014 alleen al 3 illegale sigarettenfabrieken opgerold (in Aalsmeer, Gronsveld en Giessen) en werden 85 miljoen illegale sigaretten in beslag genomen. Ook het groeiende aandeel van “illicit whites” op Europees niveau wekt bezorgdheid. Het gaat om relatief onbekende merken zoals Jin Ling, Gold Mount, Raquel, Gold Classic en Richman. Hun aandeel van 3,9% van de illegale sigarettenconsumptie in Nederland is weliswaar momenteel nog beperkt, maar de stijgende trend in de EU is zorgwekkend en vraagt ook de aandacht in Nederland, zeker daar “illicit whites” vaak niet aan de in de EU geldende eisen voldoen.

De internationale aandacht voor de gevolgen van de illegale handel in tabaksproducten is de laatste jaren gegroeid. Zo staat de jaarlijkse ‘World No Tobacco Day’ van de WHO dit jaar in het teken van de strijd tegen illegale handel. De handel in en consumptie van illegale tabaksproducten schaadt zowel de tabaksfabrikanten, de overheid, de maatschappij, de consumenten als de legale handel:

• Tabaksfabrikanten leiden schade door een verlies aan marktaandeel, inbreuken op hun intellectuele eigendomsrechten en schade aan merkreputatie door minderwaardige namaakproducten.
• De overheid loopt aanzienlijke belastinginkomsten mis. De gederfde inkomsten voor de Nederlandse staat (indien de illegale sigaretten legaal op de Nederlandse markt zouden zijn verkocht) worden door KMPG geraamd op ca. 192 miljoen euro voor 2014. De prijs van een pakje sigaretten bestaat immers voor zo’n driekwart uit accijns en BTW. Dit geld vloeit niet naar de schatkist, maar rechtstreeks naar criminele organisaties. Deze financieren hiermee vaak andere illegale activiteiten zoals drugs-, mensen- en wapenhandel, en terrorisme.
• Illegale tabaksproducten voldoen niet of nauwelijks aan de in de Europese Unie geldende eisen wat betreft hun samenstelling, uitstoot en verpakking.
• Illegale handel bedreigt het economisch voortbestaan van de legale tabakshandel. Deze wordt immers geconfronteerd met de oneerlijke concurrentie van criminelen. Het spreekt voor zich dat hoe meer de handel zich naar het illegale circuit verplaatst, hoe moeilijker deze handelszaken kunnen overleven.
• Illegale tabaksproducten zijn goedkoper dan legale producten, nu illegale producenten zich immers niets aantrekken van accijns en BTW. Ook worden ze te koop aangeboden buiten de reguliere verkoopkanalen en ontbreekt elk toezicht op de minimumleeftijd. In ons land is de minimumleeftijd voor de verkoop van tabak verhoogd van 16 naar 18 jaar; deze maatregel heeft de volle steun van de tabaksfabrikanten.

Illegale handel in tabaksproducten is een complex, wereldwijd en groeiend probleem dat alleen aangepakt kan worden door samenwerking tussen alle betrokkenen. Klik hier om de video te bekijken.

Fabrikanten hebben door jarenlang onderzoek goed zicht op de unieke aard van de illegale handel. Op basis daarvan is een reeks maatregelen en technologieën ingevoerd die vandaag de dag als effectieve oplossingen worden gezien om authentieke tabaksproducten van namaakproducten te onderscheiden en producten door de gehele toeleveringsketen te volgen. In Brussel wordt momenteel over de eisen voor een EU-wijde traceerbaarheid van tabaksproducten onderhandeld. Nederland zou zich daarbij moeten inzetten om bestaande goed werkende systemen ook in de toekomst ruimte te bieden.

De fabrikanten roepen de overheid ook op om bij het vaststellen van wet- en regelgeving op het gebied van tabakspreventie rekening te houden met de ongewenste gevolgen van dergelijke regelgeving, zoals een toename van de illegale handel.

Terug Meer nieuwsberichten